Του ΣΑΝΤΡΟ ΒΙΟΛΑ
Ο Μαχμούντ Αμπάς, ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, έχει δίκιο: αυτό που συμβαίνει στη Γάζα είναι «μια τρέλα». Ενας εμφύλιος πόλεμος που αντί να αντιπαραθέτει -όπως συμβαίνει πάντα στους εμφύλιους πολέμους- διαφορετικές κοινωνικές τάξεις, συγκρουόμενα οικονομικά συμφέροντα, σπρώχνει στο γκρεμό μιαν ίδια μάζα τρελαμένων και εξαθλιωμένων φτωχών.
Οι μεν και οι δε, εκείνοι της Φάταχ και εκείνοι της Χαμάς, χωρίς εργασία εδώ και χρόνια, διατηρούμενοι στη ζωή από τη βοήθεια σε τρόφιμα του ΟΗΕ, με βουνά σκουπιδιών και απειλές επιδημιών να τους χτυπούν την πόρτα, κατά μεγάλο μέρος χωρίς νερό και χωρίς φως. Μια μάζα απελπισμένων που συγκρούονται για την εξουσία σε ένα τοπίο τρομερής αθλιότητας.
*Το ξανάγραψα πρόσφατα και θα το επαναλάβω. Οι Παλαιστίνιοι εμφανίζονται αδιόρθωτοι. Αντί να παρουσιαστούν προς το Ισραήλ και προς τη διεθνή κοινότητα ως αξιόπιστοι συνομιλητές σε μιαν ειρηνική διαπραγμάτευση, αυτοί προμηθεύουν προσχήματα και λόγους σε εκείνο το τμήμα της ισραηλινής κοινωνίας που δεν θέλει διαπραγματεύσεις, συμβιβασμούς, συμφωνίες, υποστηρίζοντας ακριβώς ότι στην παλαιστινιακή πλευρά «δεν υπάρχει κανείς με τον οποίο να μπορείς να διαπραγματευθείς».
*Επομένως είναι αυτοί, οι ηγέτες και οι οπαδοί της Φάταχ και της Χαμάς, οι υπεύθυνοι των οδομαχιών που διεξάγονται μέρες τώρα, οι υπεύθυνοι των θυμάτων και του χάους που αναστατώνει τη Γάζα. Αυτοί είναι οι υπεύθυνοι για την πιο δραματική συνέπεια της σύγκρουσης: τη διάλυση της Παλαιστινιακής Αρχής, το πολιτικό κενό, την αναρχία προς την οποία οδηγούνται τα εδάφη της Παλαιστίνης, τα οποία κατέχονται εδώ και σαράντα χρόνια από το Ισραήλ.
*Για όλα ευθύνονται το ριζοσπαστικό Ισλάμ που έφερε στην Παλαιστίνη η Χαμάς και οι διαιρέσεις που προκάλεσε στην παλαιστινιακή κοινωνία (η οποία ήταν κάποτε το πιο κοσμικό τμήμα του αραβικού κόσμου) η εισβολή του θρησκευτικού φανατισμού; Οχι, μόνον εν μέρει. Υπάρχουν άλλα σφάλματα και άλλες ευθύνες που οδήγησαν στη διαμόρφωση του κοινωνικού και πολιτικού πλαισίου, στο οποίο βλέπουμε σήμερα να ξεσπάει μια αρχή εμφυλίου πολέμου. Αυτό είναι το σημείο που πρέπει να φωτίσουμε: το πλαίσιο μέσα στο οποίο έφτασαν σε εκρηκτικό σημείο οι αντιπαλότητες, η εμφύλια οργή, η «τρέλα» των Παλαιστινίων. Περιοριζόμαστε στο να καταγράψουμε τις φάσεις, τα κύρια γεγονότα. Και πρώτη βέβαια την κατοχή.
*Τι γέννησαν στα μυαλά και στις ψυχές των Παλαιστινίων τέσσερις δεκαετίες ισραηλινής στρατιωτικής κατοχής;
Σαράντα χρόνια με απαλλοτριώσεις εδαφών, με νερά που εκτρέπονται προς τις πισίνες των εβραίων εποίκων, με τις ελιές των παλαιστίνιων χωρικών να ξεριζώνονται από τους εξτρεμιστές εποίκους, με καταστροφικά αντίποινα, με ουρές ατέλειωτες στα μπλόκα του στρατού.
Αποδόθηκε ποτέ δικαιοσύνη από την ισραηλινή πλευρά για τις αυθαιρεσίες των εποίκων, για τις ανώφελες βιαιότητες του στρατού στα μπλόκα, για τις εγκύους που κινδύνεψαν να γεννήσουν στο δρόμο, για τις τρεις και πάνω ώρες που ένας σπουδαστής χρειαζόταν για να περάσει από το σημείο ελέγχου και να φτάσει στο σχολείο του ή στο πανεπιστήμιό του, που απείχε λίγα χιλιόμετρα από το σπίτι του;
Ζητήθηκε ποτέ δικαιοσύνη από τη διεθνή κοινότητα για τις «στοχευμένες δολοφονίες» που ο στρατός και η αεροπορία του Ισραήλ πραγματοποιούν εδώ και χρόνια και που είναι αληθινές θανατικές καταδίκες Παλαιστινίων χωρίς καν το πρόσχημα μιας δικαστικής έρευνας ή μιας δίκης;
*Ναι, ο παλαιστινιακός εμφύλιος είναι μια τρέλα. Αλλά χρειάζεται να ρίξουμε ένα βλέμμα στο «πλαίσιο», για να δούμε αν από αυτό προκύπτουν ορισμένες από τις αιτίες αυτής της τρέλας. Χρειάζεται να αναρωτηθούμε ποιος άλλος λαός θα είχε υποφέρει, χωρίς να χάσει τα λογικά του, τα σαράντα χρόνια που έζησαν οι Παλαιστίνιοι. Είναι αλήθεια ότι ήταν αυτοί, οι Παλαιστίνιοι, που με τις επιθέσεις αυτοκτονίας των καμικάζι σηματοδότησαν μιαν από τις πιο τραγικές και κτηνώδεις στροφές της σύγκρουσης που τους αντιπαραθέτει στο Ισραήλ. Αλλά και εδώ το «πλαίσιο» μας υποδεικνύει κάτι που δεν πρέπει να το ξεχνάμε.
*Οι καμικάζι της Χαμάς εμφανίστηκαν το 2001, 34 χρόνια μετά την έναρξη της κατοχής. Προηγούμενα δεν υπήρχαν καμικάζι. Οσο για τη Χαμάς, όποιος γνωρίζει τα γεγονότα της κατεχόμενης Παλαιστίνης ξέρει καλά πόσο μεγάλο μερίδιο ευθύνης έχουν οι Ισραηλινοί για την εγκατάσταση των ισλαμιστών στη Γάζα και στη Δυτική Οχθη. Ξέρει πως στο δεύτερο ήμισυ της δεκαετίας του '80 θεωρήθηκαν -ιδιαίτερα από τον Αριέλ Σαρόν- χρήσιμοι αντίπαλοι της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης του Αραφάτ. Ξέρει πως ευνοήθηκαν η ανάπτυξη και οι δραστηριότητές τους έτσι ώστε να παραχθούν δύο αποτελέσματα: ένα σίγουρο, η αποδυνάμωση της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, και ένα άλλο επιθυμητό, η εσωτερική σύγκρουση μεταξύ των δύο παρατάξεων. Σήμερα έχουν δίκιο οι Ισραηλινοί που υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχουν αξιόπιστοι συνομιλητές στην παλαιστινιακή πλευρά.
*Αλλά το «πλαίσιο» μας χρησιμεύει για να δούμε το πως κάηκαν από το Ισραήλ εκείνοι που θα μπορούσαν να είναι οι αξιόπιστοι συνομιλητές. Ο Αραφάτ πρώτα, που τον εξέθεσαν και τον εξευτέλισαν με την πολιορκία για ενάμιση χρόνο του επιτελείου του στη Ραμάλα από τον Σαρόν, ενώ η Χαμάς έπειθε τους Παλαιστίνιους ότι η μοναδική διέξοδος από την κατοχή ήταν οι επιθέσεις αυτοκτονίας και η αδιαλλαξία απέναντι στη «σιωνιστική οντότητα». Και έπειτα τον Μαχμούντ Αμπάς που κάηκε και αυτός από τον Σαρόν τη στιγμή της απόσυρσης από τη Γάζα. Απόσυρση μονομερής, χωρίς ο Αμπάς να έχει κάποιο ρόλο, χωρίς να υπάρξει ούτε έστω και συμβολική παράδοση της Λωρίδας της Γάζας στην Παλιστινιακή Αρχή. Ισως η πιο καθοριστική πράξη για τη νίκη της Χαμάς στις παλαιστινιακές εκλογές του Μαρτίου 2006.
*Τέλος, καλό θα είναι να μην ξεχνάμε τη διακοπή της βοήθειας και των χρηματοδοτήσεων προς την Παλαιστινιακή Αρχή, που αποφάσισαν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ενωση μετά το σχηματισμό της πρώτης κυβέρνησης της Χαμάς. Φαινόταν βέβαια σωστό να κοπούν οι χρηματοδοτήσεις σε μιαν οργάνωση όπως η Χαμάς, που ποτέ δεν απαρνήθηκε την τρομοκρατία και που δεν προτίθεται να αναγνωρίσει το Ισραήλ.
Σήμερα όμως πρέπει να μιλήσουμε για λάθος. Η φτώχεια στη Γάζα μεγάλωσε, η απελπισία έσβησε τα τελευταία αμυδρά φώτα της λογικής και αυτό σίγουρα συνέβαλε στην πυροδότηση της εμφύλιας σύγκρουσης.
*Ιδού το «πλαίσιο» που δεν πρέπει να ξεχνάμε. Οταν ασκούμε κριτική στην πολιτική των ισραηλινών κυβερνήσεων, χρειάζεται πάντοτε να συνεκτιμούμε ότι το Ισραήλ είναι το μοναδικό κράτος του οποίου ένα τμήμα του κόσμου αμφισβητεί ακόμα τη νομιμότητα και τα σύνορά του.
Αυτό οδηγεί ορισμένους στο να δικαιολογούν ακόμα και τα σοβαρότερα λάθη της ισραηλινής πολιτικής. Από την άλλη μεριά, όμως, πώς μπορούμε να παραγνωρίσουμε ότι και αυτά τα λάθη συνέβαλαν στο να γεννηθεί η παλαιστινιακή «τρέλα»;
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 01/07/2007
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου